Aktualności

Sanatorium turnusy rehabilitacyjne

Rymanów Zdrój położony jest 4 km na południe od miasta w dolinie Taboru, wśród gór zwanych Wzgórzami Rymanowskimi, które od wschodu osiągają wysokość 668 m n.p.m. Uzdrowisko leży na pograniczu dwóch różniących się krajobrazowo mezoregionów karpackich: Beskidu Niskiego i Pogórza Bukowskiego, w dolinie rzeki Tabor i jej prawego dopływu – Czarnego Potoku, na wysokości od 360 do 390 m n.p.m. Wzniesienia otaczające Rymanów Zdrój można podzielić na trzy grupy:

  1. Szczyty położone w widłach Taboru i Czarnego Potoku:
    Żabia Góra (481 m n.p.m.) i dwuszczytowy Dział (673 m n.p.m. – kulminacja wschodnia i 668 m n.p.m. – kulminacja zachodnia).
  2. Szczyty wyrastające na zachód od uzdrowiska:
    Mogiła (606 m n.p.m.) z Glorietką (572 m n.p.m.), Sucha Góra (611 m n.p.m.).
  3. Szczyty otaczające uzdrowisko od strony wschodniej:
    Zamczyska (568 m n.p.m.), Kopiec (635 m n.p.m.).

Starówka miasta Rymanów znajduje się na wysokości 352 m n.p.m., a sanatoryjne obiekty wzniesione są w obszernej dolinie rzeki i na okolicznych stokach od 364 do 430 m n.p.m. Na północ od Rymanowa Zdroju ciągną się Doły Jasielsko – Sanockie, w tej części określane jako Kotlina Krośnieńska. W jej środku położone jest miasto Krosno odległe o 18 km.

W kotlinie leży północna część Iwonicza oraz wsie Miejsce Piastowe, Lężany, Targowiska, Wróblik Królewski i Szlachecki, Milcza i Besko. W Rymanowie krzyżują się drogi biegnące z Krosna w stronę Sanoka oraz Rzeszowa, Przemyśla i Brzozowa, na południe przez uzdrowisko w stronę Jaślisk. Gminy sąsiadujące: od strony wschodniej znajduje się gmina Besko, zachodniej gmina Iwonicz, południowej gmina Dukla i północnej gmina Haczów.



Dojazd do Uzdrowiska:

  • Bezpośredni dojazd komunikacją PKS z następujących miast: Warszawa, Kielce, Kraków, Lublin, Łódź,  Rzeszów,  Dębica, Mielec.
  • Dojazd komunikacją PKP do Krosna, a następnie PKS lub Bus do Rymanowa Zdroju

Odkrycie źródeł mineralnych 16 sierpnia 1876 roku dało początek dziejom Rymanowa Zdroju. Występowanie od wieków wód leczniczych w sąsiednim Iwoniczu Zdroju skłoniło zamieszkałych od 1870 r. w Rymanowie właścicieli dóbr Annę i Stanisława Potockich do szukania podobnych źródeł w okolicznych górach i dolinie rzeki Taba (dziś Tabor). Wyjątkową okazję dał pobyt na dworze rymanowskim chemika Tytusa Sławika. Wykonana przez niego pobieżna analiza źródła nad brzegiem rzeki Taba, wykazała silne stężenie jodu i żelaza. Przeprowadzenia dokładnych badań chemicznych odkrytej wody dokonał rok później w 1877 r. prof. dr Wesselshy, chemik wiedeński. Analiza w zupełności potwierdziła cenne zalety źródła. Rozpoczęto budowę pierwszych pensjonatów. Wykonano nową obudowę ujęć wodnych, wg wskazań prof. dr Bolesława Lutostańskiego, rozdzielono spływające do jednej studni źródła mineralne na odrębne zdroje.

Wówczas to nadano im imiona:

  • “Tytus” – dla upamiętnienia chemika Tytusa Sławika,
  • “Celestyna” – dla upamiętnienia matki Anny z Działyńskich Potockiej,
  • “Klaudia” – dla upamiętnienia matki Stanisława Potockiego.

Tradycyjne nazewnictwo źródeł utrzymało się do chwili obecnej. W 1881 roku dr Bronisław Radziszewski dokonał trzeciego w historii uzdrowiska badania chemicznego składu zdrojów mineralnych, wydanego rok później drukiem. Nowo powstałe uzdrowisko odznaczone zostało na wystawie przyrodniczej w Krakowie w 1882 r. srebrnym medalem. W 1885 r. wybudowano pierwszą kolonię “Lwowską” inaugurującą lecznictwo dziecięce. W 1888 r. w parku zdrojowym w widłach Taboru i Czarnego Potoku wzniesiono gmach “Dworca Gościnnego”. Pełnił funkcję domu zdrojowego. Powstało też wiele stylowych willi i pensjonatów. Wśród nich wyrażające się piękną architekturą secesyjną pensjonaty “Pod Matką Boską”, “Pogoń” i “Leliwa”. Na przyległym do zakładu terenie i w okolicznych lasach wytyczono chodniki i ścieżki spacerowe. Wśród kuracjuszy nie brakowało licznych dostojników, między innymi bawił w Rymanowie Zdroju arcyksiążę Albrecht, stryj cesarza Franciszka Józefa. Leczył się tutaj również Stanisław Wyspiański, a także sławny kompozytor Ludomir Różycki.

 Gozdawa
W pierwszym dziesięcioleciu XX wieku Rymanów Zdrój nie ustępował swoim wyposażeniem, ani frekwencją innym krajowym uzdrowiskom. Latem 1901 i 1903 roku przebywał tu wraz z rodziną Stanisław Wyspiański i pozostawił trwały ślad pobytu w pisanych tu, a także w Krakowie wierszach. W okresie działań wojennych trzykrotnie przesuwała się przez Rymanów Zdrój linia frontu. Stacjonujące tu w 1915 roku wojska carskie doprowadziły do całkowitej dewastacji obiektów zdrojowych. Ponowne uruchomienie uzdrowiska nastąpiło w 1926 roku. Oddano do użytku nowy zakład przyrodoleczniczy, a rok później nowy obiekt dziecięcy. Na wschodnim stoku góry Mogiła otworzono w 1929 r. nowe sanatorium Związku Kasy Chorych “Gozdawa”. Powstał nowy obiekt “Polskiego Towarzystwa Higienicznego” oraz wiele willi prywatnych. W latach poprzedzających II wojnę światową leczyło się tutaj w sezonie około 5 tysięcy osób.

Eskulap
W księgach kuracjuszy odnotowane są nazwiska znanych pisarzy: Kazimierza Przerwy – Tetmajera, Kornela Makuszyńskiego, Janusza Meissnera. Kwitło też życie towarzyskie i kulturalne. Na scenie “Dworca Gościnnego” występowali: Hanka Ordonówna, Zuza Pogorzelska, Adolf Dymsza, Mieczysław Fogg i inni. II wojna światowa doprowadziła uzdrowisko do ponownej ruiny. Po ustaniu działań wojennych przystąpiono do remontów ocalałych obiektów, zachowując ich dotychczasowy styl. Z sezonowego niegdyś kurortu, Rymanów Zdrój już w pierwszym dziesięcioleciu powojennym stał się dziecięcym uzdrowiskiem czynnym przez cały rok. Przeprowadzono modernizację zakładu przyrodoleczniczego wyposażając go w nowoczesne urządzenia zabiegowe. W 1965 roku w rozbudowanym gmachu dawnych “Łazienek Mineralnych” uruchomiono szpital uzdrowiskowy  “Eskulap” dla dorosłych na 120 łóżek.

Polonia
W południowej części uzdrowiska wzniesiono nowy szpital uzdrowiskowy dla dzieci “Polonia”, a bardziej na wschód, na południowym zboczu Zamczyska, trzystu-łóżkowy szpital uzdrowiskowy “Zimowit”. Powstały sanatoria branżowe, ośrodki Funduszu Wczasów Pracowniczych, spółdzielcze i turystyczne. W 1980 roku oddano do użytku nowo wybudowaną rozlewnię wód mineralnych, zlokalizowaną w Desznie, na południe od uzdrowiska. Zakład prowadzi butelkowanie rymanowskich wód leczniczych “Tytus”, “Klaudynka” i “Celestynka” oraz napojów owocowych na bazie czystej wody. Rymanów Zdrój istniejący faktycznie od 1876 roku dopiero 16 sierpnia 1996 roku, w stu dwudziestą rocznicę odkrycia zdrojów mineralnych, uchwałą Rady Miejskiej w Rymanowie utworzono wieś Rymanów Zdrój składającą się z obszarów dotychczasowych wsi Deszno, Wołtuszowa i południowej części wsi Posada Górna nazwanej Rymanów Zdrój o powierzchni 1625 ha.

UZDROWISKO RYMANÓW S.A.: