Aktualności

Osteoporoza i jej leczenie – Columna Medica Łask – kuracjusz24.pl

Sanatoria z profilem: z osteoporoza osteoporoza-320x240-9569085

Bezruch, który opanował nasz styl życia spowodował, że staliśmy się szczególnie podatni na rozwój osteoporozy, choroby, w której nasze kości przypominają zwietrzałą skałę. Potwierdza to, rosnąca z roku na rok, liczba leczonych z tego powodu pacjentów, a zwłaszcza kobiet.

Osteoporoza (zrzeszotnienie kości) to choroba charakteryzująca się nadmierną utratą masy kostnej – przede wszystkim poprzez zmniejszenie się jej mineralizacji, czyli zawartość organicznych związków wapnia. Skutkiem tej patologii może być osłabienie wytrzymałości mechanicznej i większa podatność na uszkodzenia, a występujące wówczas mikrozłamania mogą powodować deformacje w układzie szkieletowym („garb wdowi”) oraz towarzyszące im dolegliwości bólowe.

Z uwagi na szczególnie podstępny charakter -osteoporoza przez długi czas nie daje żadnych objawów – zwana jest „cichym złodziejem wapnia z kości”. Aby odróżnić ją od, związanego z wiekiem zmniejszania się gęstości kości (osteopenia), należy wykonać badanie densytometryczne. Większość osób, u których rozwija się osteoporoza długo nie zdaje sobie z tego sprawy, dopóki błahy uraz nie spowoduje złamania (tzw. złamania niskoenergetyczne).

Osteoporoza dotyka obu płci, niemniej bardziej narażone są kobiety. Zwłaszcza po menopauzie, gdy gwałtownie spada u nich poziom hormonów żeńskich – estrogenów ( kobieta może utracić nawet do 30% masy kostnej), dochodzi do „zmniejszenia się ilość kości w kości”. Intensywność procesu utraty masy kostnej jest zależna w dużej mierze od stylu życia, a przede wszystkim od aktywności fizycznej i niedoboru wapnia w diecie.

Współczesna medycyna dysponuje wieloma sposobami leczenia osteoporozy na różnych etapach jej rozwoju. Rozwojowi choroby zapobiega się odpowiednią farmakoterapią, a w przypadkach powikłań, np. pod postacią złamań, stosuje się postępowanie operacyjne. Jednak z jednej strony, profilaktyka farmakologiczna, jak każde zażywanie leków niesie za sobą ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, tak z drugiej strony leczenie chirurgiczne jest często postępowaniem spóźnionym, które polega na unieruchomieniu już dokonanego złamania bardzo zrzeszotnienie kości.

Lepiej zapobiegać niż leczyć!

Liczne badania naukowe potwierdzają, że odpowiednio dobrane zajęcia ruchowe stanowią dobrą profilaktykę i zawsze bardzo cenne uzupełnienie leczenia osteoporozy. Program usprawniania ruchowego chorych z osteoporozą powinien być oparty na wnikliwej analizie klinicznej, biomechanicznej, radiologicznej i densytometrycznej. W zależności od wyniku badania densytometrycznego i stanu chorego lekarz wraz z fizjoterapeutą ustalają odpowiedni rodzaj ćwiczeń. Największą uwagę w procesie terapeutycznym przywiązuje się do ćwiczeń zwalczających deformacje osteoporotyczne.

Ćwiczenia fizyczne, a zatem właściwie wykonywane ruchy pod czujnym okiem doświadczonego fizjoterapeuty, mają zasadnicze znaczenie dla zdrowia kośćca i są najważniejszym czynnikiem zewnętrznym, wpływającym na jego rozwój oraz ciągłą przebudowę ( w ciągu całego życia ok. 300 krotnie dokonuje się całkowita przemiana kości!!). Do osteoporozy prowadzi przede wszystkim brak mechanicznych naprężeń, działających na kość w wyniku czynności ją obciążających oraz działania mięśni posturalnych. Zatem, niezależnie od wieku człowieka, adekwatny rodzaj aktywności ruchowej i właściwie dobrane obciążenia, mogą korzystnie stymulować przebudowę i mineralizację kości, a poprzez to wzmacniać ich strukturę.Bardzo korzystnie wpływa codzienny, jeżeli to możliwe co najmniej 30-minutowy trening, lub uprawianie każdego dnia odpowiednich sportów rekreacyjnych. Szczególnie zalecane są ruchy w obciążeniu w pozycji pionowej, np. spacery, taniec itp.
Jedną z najlepszych metod jest dostosowany do możliwości pacjenta, systematyczny trening wzmacniający siłę mięśniową. Jego regularne wykonywanie utrzymuje właściwą gęstości wszystkich elementów szkieletu, czyli zapobiega procesowi „gubienia kości”.

Warto pamiętać o ćwiczeniach koordynacji i utrzymywania równowagi w różnych pozycjach ciała. Ich podstawowym celem jest zabezpieczenie przez upadkami. Natomiast poczucie kontroli nad stabilnością własnego ciała, nie tylko zmniejsza obawy pacjenta przed samodzielnym chodzeniem, ale ma korzystny wpływ na jego jakość życia.Ważne są też ćwiczenia przywracające właściwą postawę ciała, wyrównujące zaburzone napięcia mięśniowe i redukujące bolesne przykurcze. Należy także pamiętać o nauce relaksacji. Jest to konieczny sposób postępowania wspomagający przerwanie błędnego koła: ból – wzmożone napięcie mięśni – (przykurcze – zesztywnienie) – zwiększone obciążenie – ograniczenie aktywności – ból.

Odpowiedni trening ruchowy jest najłatwiejszą i najskuteczniejszą, a także najprzyjemniejszą metodą zabezpieczania przed osteoporozą. Pozwala jej zapobiec albo przynajmniej w istotny sposób opóźnia proces chorobowy. Stosowany przez pacjenta systematycznie stwarza szansę uniknięcia nieprzyjemnych skutków tej choroby – złamań wymagających leczenia operacyjnego.

Dieta

Zmniejszony poziom estrogenów w okresie postmenopauzalnym pociąga za sobą gorsze wchłanianie wapnia w jelitach. Łatwo przyswajalny wapń znajduje się przede wszystkim w produktach mlecznych i dlatego w obiegowym postępowaniu zaleca się starszym osobom dietę obfitą w nabiał. Niestety samo spożywanie mleka i jego przetworów, a zatem duża ilość dostarczanego substratu nie poprawia stopnia wchłaniania wapnia, ponieważ jest on regulowany na poziomie hormonalnym.

W przypadku istniejącej już u pacjenta osteoporozy, dodatkowa podaż wapnia ma sens w skojarzeniu z witaminami, które ułatwiają jego wchłanianie i metabolizm wewnątrzustojowy (np. odpowiednie formy witaminy D). W tym celu najwygodniej jest posłużyć się gotowymi suplementami naturalnymi, szeroko dostępnymi na naszym rynku.

Dieta osób starszych powinna zawierać duże ilości naturalnych warzyw i owoców. Natomiast produkty mięsne powinny stanowić jedynie jej niewielkie uzupełnienie. Najlepiej będzie, jeżeli zastąpi się je nabiałem.
Natomiast duże ilości produktów mlecznych warto jeść w dzieciństwie oraz w okresie pełnej aktywności hormonów płciowych, kiedy możliwości wchłaniania wapnia w jelitach i jego metabolizowania w kościach są wysokie. Wówczas dieta bogata w wapń poprawia mineralizację szkieletu, a ta uzyskana w młodości wysoka masa kostna zapobiega rozwojowi osteoporozy w okresie starzenia się.

Psychoterapia

Postęp choroby i związane z tym dolegliwości bólowe, narastająca utrata sprawności i niezależności są przyczyną złożonych reakcji psychicznych pacjenta. Zadaniem psychologa jest wczesne wykrycie objawów depresji, do których należą obniżenie nastroju, zaburzenia snu i osłabiony napęd. Lęk przed upadkiem, frustracja związana z narastającą niepełnosprawnością, obniżona samoocena i tendencja do izolacji społecznej to trudne do uniknięcia konsekwencje osteoporotycznych złamań, utrudniające bądź uniemożliwiające prowadzenie rehabilitacji.

Psychoterapia osoby z objawową osteoporozą powinna dążyć do redukcji lęku, aktywizacji pacjenta i podjęcia działań ukierunkowanych na lepsze wykorzystanie umiejętności i poprawionej wydolności uzyskanych w trakcie ćwiczeń.

Kompleksowe podejście do leczenia osteoporozy to podstawa sukcesu w walce z chorobą.

Barbara Łochowska

1 679 wizyt(y)

sr-fb-share-6195565 sr-print-7472851sr-pdf-9411586sr-email-4316626